
🔹 Περιεχόμενα:
- Εισαγωγή – Σύνοψη του ζητήματος
- Παράθεση δήλωσης Άδωνι Γεωργιάδη
- Θεωρητικό Πλαίσιο: Πολιτικές θεωρίες και σχολές σκέψης
- Κριτική Θεωρία – Σχολή της Φρανκφούρτης
- Φουκωική θεώρηση (Βιοπολιτική)
- Φιλελευθερισμός και Νεοφιλελευθερισμός
- Ρουσωϊκή και Ρωλσιανή πολιτική σκέψη
- Μαρξισμός και Δημόσια Υγεία
- Συστημικές θεωρίες (Luhmann κ.λπ.)
- Ανάλυση της δήλωσης υπό το πρίσμα επιλεγμένων θεωριών
- Michel Foucault: Βιοπολιτική
- Friedrich Hayek: Νεοφιλελευθερισμός
- John Rawls: Φιλελεύθερη Δικαιοσύνη
- Jürgen Habermas: Δημόσια Σφαίρα
- Συμπεράσματα – Συγκριτική αποτίμηση
1. Εισαγωγή – Σύνοψη του ζητήματος
Η πρόσφατη δήλωση του Άδωνι Γεωργιάδη για την ενίσχυση του ρόλου των ιδιωτικών φαρμακείων στην πρόληψη και τη διανομή Φαρμάκων Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ) αποτυπώνει ένα χαρακτηριστικό δείγμα της παρούσας πολιτικής υγείας. Ο υπουργός παρουσιάζει το δίκτυο των φαρμακείων ως «ανεκμετάλλευτο εθνικό πλεονέκτημα», ενώ εξαγγέλλει τη θεσμοθέτηση αποζημίωσης στους φαρμακοποιούς και την ενίσχυση του ρόλου τους στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), με τη χρήση τηλεϊατρικής. Το ζήτημα εγείρει σημαντικά ερωτήματα πολιτικής, ηθικής και κοινωνικής φύσης, που αναλύονται με βάση κρίσιμες θεωρίες της πολιτικής σκέψης.
2. Παράθεση δήλωσης Άδωνι Γεωργιάδη
«Στόχος μας είναι να βάλουμε τα φαρμακεία στο πεδίο της πρόληψης. Τα 11.000 φαρμακεία για τα οποία ακούσαμε στα χρόνια των μνημονίων ότι ήταν πολλά, είναι ένα πλεονέκτημα για τη χώρα μας και μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε στο μέγιστο».
3. Θεωρητικό Πλαίσιο: Πολιτικές θεωρίες και σχολές σκέψης
Κριτική Θεωρία – Σχολή της Φρανκφούρτης
Η Σχολή της Φρανκφούρτης υπογραμμίζει τη χειραγώγηση της δημόσιας σφαίρας μέσω τεχνικής ορθολογικότητας. Η πολιτική για τα ΦΥΚ αποπολιτικοποιεί την υγειονομική φροντίδα και μεταφέρει αρμοδιότητες σε ιδιώτες.
Φουκωική θεώρηση (Βιοπολιτική)
Η ρύθμιση της ζωής μέσω θεσμικών μηχανισμών, όπως η πρόληψη και η φαρμακευτική διανομή, αποτελεί μορφή βιοεξουσίας. Ο πολίτης αντιμετωπίζεται ως διαχειρίσιμη βιολογική μονάδα.
Φιλελευθερισμός και Νεοφιλελευθερισμός
Από την πλευρά του φιλελευθερισμού, το κράτος οφείλει να διασφαλίζει την ατομική ελευθερία και πρόσβαση στην υγεία. Ο νεοφιλελευθερισμός ωστόσο προωθεί την αποκρατικοποίηση και την αγορά ως ρυθμιστή.
Ρουσωϊκή και Ρωλσιανή πολιτική σκέψη
Ο Ρουσώ θα έβλεπε πιθανώς αυτή την πολιτική ως διάρρηξη της γενικής βούλησης προς όφελος συμφερόντων. Ο Ρωλς θα διερωτάτο εάν οι πλέον μειονεκτούντες ωφελούνται πραγματικά.
Μαρξισμός και Δημόσια Υγεία
Η εμπορευματοποίηση της υγείας ενσαρκώνει την κυριαρχία του κεφαλαίου. Η δημόσια φροντίδα υποκαθίσταται από εμπορεύματα και αμοιβές ανά πράξη.
Συστημικές θεωρίες (Luhmann)
Η υγεία αντιμετωπίζεται ως υποσύστημα αυτοαναφορικό, με τη λειτουργία της αγοράς να επιδρά στο πεδίο της πολιτικής απόφασης.
4. Ανάλυση της δήλωσης υπό το πρίσμα επιλεγμένων θεωριών
Michel Foucault: Βιοπολιτική
Η πολιτική υγείας αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο το κράτος ρυθμίζει τους πληθυσμούς μέσω μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου. Τα φαρμακεία καθίστανται κόμβοι βιοπολιτικής διακυβέρνησης.
Friedrich Hayek: Νεοφιλελευθερισμός
Η εξαγγελία ενσωματώνει τη λογική του Hayek περί αποκέντρωσης και αξιοποίησης της αγοράς έναντι του κρατικού παρεμβατισμού. Η αποζημίωση ανά συνταγή αντανακλά την ιδέα της ελευθερίας της προσφοράς και ζήτησης.
John Rawls: Φιλελεύθερη Δικαιοσύνη
Η αρχή της διαφοράς του Rawls απαιτεί οι κοινωνικές ανισότητες να ωφελούν τους λιγότερο ευνοημένους. Το ερώτημα παραμένει αν η ιδιωτικοποίηση ωφελεί ή επιβαρύνει τελικά τους ευάλωτους.
Jürgen Habermas: Δημόσια Σφαίρα
Η διατύπωση της πολιτικής από τον Άδωνι αγνοεί τη δημοκρατική διαβούλευση και λειτουργεί τεχνοκρατικά. Παρατηρείται έλλειμμα διαλόγου στην κοινωνία των πολιτών.
Συγκριτική αποτίμηση
Η πολιτική πρόταση του Άδωνι Γεωργιάδη εμπεριέχει χαρακτηριστικά νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης και βιοπολιτικής. Παρά την επίκληση κοινωνικής ωφελιμότητας, το προτεινόμενο σχήμα ενισχύει την εμπορευματοποίηση της υγείας και θέτει υπό αίρεση την καθολικότητα της φροντίδας. Θεωρητικά, η κίνηση αυτή προβάλλει ως ένα υβρίδιο τεχνοκρατικής λογικής και αγοράς, με διακυβεύματα που αφορούν την ισότητα, τη δημοκρατία και την έννοια του δημοσίου αγαθού στην Υγεία.